ANAVARZA KALESİ EFSANESİ

Çukurova kuraklığında büyümüş çocuklardandım. Üzerinde güneş batmayan şehrinde doğmuş, büyümüş günü gelince veda etmiş genç bir kadın olarak dönüp ardımda bıraktığımda bugün üzerinde denge sağlamaya çalıştığım bu çağa ne güzel masallar, efsaneler dinleyerek geldiğimi anımsadım. Bugün size içlerinde beni en çok etkilemiş olan efsaneden bahsetmek istiyorum.

Yaşar KEMAL çocuklarının aşina olduğu bir efsanedir ‘Anavarza Kalesi’.


"Adana'nın Kozan ilçesinin Dilek kaya Köyünde yer alan Anavarza Antik Kenti Çukurova'nın tam ortasında yer almaktadır. Bazı kaynaklarda ve ağızlarda “Kilikya’nın Efesi” olarak adlandırılmaktadır. Kale yalçın bir kaya üzerindedir. Şehir kalenin eteklerine kurulmuştur.’

    Bugün şehir ve kale kalıntıları  halen ayakta durmaktadır. Bu tarihi kalıntının güzel de bir efsanesi vardır.

 

   Vaktiyle  Anavarza  çok mutlu bir şehirmiş, halk huzur içerisinde yaşarmış. Anavarza Kralının güzeller güzeli bir de kızı varmış. Bu kızın dillere destan güzelliği yanı sıra akıllı, çalışkan ve terbiyeli olduğu adeta dillere pelesenk olmuş. Günlerden bir gün Anavarza Kralının kızına  hem Sis Kralının oğlu hem de Misis Antik Kenti Kralının oğlu talip olmuşlar. Her iki krala da    Anavarza Kralını halkı ile tehdit ederek ısrarcı olmuşlar. Kral ve kızı bu durum karşısında krallıklardan şehre suyolu yapmalarını istemişler. Şehre en bol suyu en kısa sürede getiren kralın oğlu ile  güzel kız evlenecektir.

Babasına diyememiş lakin güzel kız içten içe sevdiği Sis Prensinin en kısa sürede şehre su getirmesi için dualar edermiş. Maalesef bu gerçekleşememiş. Sis  Prensi su yolunu betondan yaparken,  kolay yola kaçıp kerpiçten suyolu yapan Misis Antik Kenti Prensi suyu şehre daha önce getirmiş… Güzel kızı bu duruma dayanamamış ve kendisini Anavarza Kalesinin kayalıkları üzerinden aşağı atmış. İşte, nesilden nesle aktarılarak günümüze kadar gelen bu yürek acıtan efsane kısaca böyledir.

 

    Derler ki, Anavarza o günden sonra bir daha şenlik nedir bilmemiş.

   Yaşar Kemal İnce Memed adlı kitabında, Anavarza Kralının güzel kızının kendisini üzerinden aşağı attığı Anavarza kayalıkları hakkında şöyle yazmıştır:"Anavarza Kalesinin kayalıkları kuzeyden güneye uzanmış bir gemiye benzer. Üstündeki eskimiş, dökülmüş örenleri, yıkıntılarıyla. Anavarza gemisi her zaman durgun bir denizde hiç sallanmadan ağır ağır ilerler."(Yaşar Kemal/ İnce Memed-2, sayfa 10.) 



Çukurova'nın buram buram pamuk kokan, alın teri kokan,  mertlik ve namertlik kokan eserleri ile Yaşar Kemal, özellikle İnce Memed–2 kitabında Anavarza Kalesinden sıkça söz etmektedir.

     Yaşar Kemal’in Anavarza Kalesinden bahsettiği eserlerinden bazı alıntılarla bu efsanenin içimize işleyişi ile sizi baş başa bırakmak isterim.

  ·   Anavarza Ağıdında bir dörtlük: "Anavarza ot oynağı/Kana belenmiş gömleği/ Kıyman aşiretler kıyman /Kör karının bir değneği"  (Yaşar Kemal/ Ağıtlar, sayfa 8.)

 

·        "Anavarza toprağı taze bir canlılar kaynaşması hızında, kıyametinde uğundu." (Yaşar Kemal/ İnce Mehmed–2, sayfa 251,)

​

·     "Bu koku Anavarza kayalıklarının kokusuydu. Arılar, kertenkeleler, kekik yavruları, yuvaları, kartal yuvaları, çıngıraklı yılanlar, ok yılanları da böyle kokarlardı. Hoş, ballı, bayıltıcı bir kokudur bu bahar güneşinde. Anavarza kayalıklarında yağmur da başka türlü kokar, o da ıslak kaya kokar." (Yaşar Kemal/ Yılanı Öldürseler, sayfa 8.)


    

    2017–2018 yılları içerisinde Anavarza Kalesini bizzat gidip görme şansını elde ettim. Olur ya sizinde yolunuz çorak Çukurova topraklarına düşerse o dağı tırmanıp kaleyi görmenizi şiddetle  tavsiye ederim. Oldukça zahmetli bir yolu arşınladıktan sonra İnce Memed’in silueti karşınızda belirecektir.

 


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Denize dökülen bir pınar gibi,

Resim
Ne olduysa o kırmızı monttan sonra oldu , demiştik biz uzun süre. Hayatını alt üst ettin , demişlerdi onlarda. Hayatımın altından cennet suları akıyormuş meğer, kurak bir toprak üstünde yaşarken bundan haberdar değildim. Bu yıl yeni bir yaş aldım, onbir kilo verdim, hayatımda ilk kez bu yıl gittim lunaparka.  İnsanlar eksilttim hayatımdan -yeni insanlara yer açtım- Çok ağladım, çok yürüdüm, çok yazdım. Gün doğumlarını yakaladım. Yağmurlu günlerde şemsiye taşımaktan hiç haz duymuyorum ama ilk kez şemsiyem ile yürüdüm yağmurda. Saçlarım çok uzadı, bir iki tel beyazım bile çıktı.  Kafamın içi aylarca susmadı,  Hem çok konuştum hem hiçbir şey anlatmadım insanlara. Bu yılın kahrını da neşesini de en çok iş arkadaşlarımla bölüştüm. Ne kadar ağladıysam o kadar güldüm. Öyle ki artık ağlanacak şeylere de gülüyoruz. - ve oldukça yüksek ses çıkartarak çalıştığım için üzgünüm, bu da bir çeşit terapi oldu bana - Ankara'ya bu yıl da gidemedim. Taşa döndüm zannederken kalbimde çiçekler...
Devamı

Kanadın da kaderi kırılmak,

Resim
Dizlerini karnına çekip ellerinle sarmışsın, Gece üç, dört  Bir günün değil bir yaşamın yorgunluğu bu. Öyle uyuyarak da geçmiyormuş üstelik. En hazırlıksız anda yüreğine görünmez bir bıçak sızısı saplayabiliyormuş.  Konuşan bir zihne sadece susmak fayda etmez. Bazen daha çok konuşup, o ne dediğini bilmeyen sesi bastırmak gerekir. Bu gerçek bir yaşam yorgunluğu olabilir mi peki? Olabilir. Herkesin sınavı kendine özgü. Herkesin yükü kendine ağır. Durup karşısında, canı acıyanın acısını hafife almak ancak acizlere yaraşır.  * Anlatmam derdimi dertsiz insana, Dert çekmeyen dert gıymetin bilemez Kendini sevmek uzun bir yol, yolculuk etmesi çetin bir yol. Bu sebeptir ki her zaman insanın insana sevgisini kutsadım. İnsanın kendini sevmesi bile bu kadar zorken, dedim. Dünya üzerinde bir benzeri daha olduğuna inanmadığın birini sevmek müthiş bir cesaret! Kendinde tahammül edemediğin ne varsa baş göz üstüne diyorsun. Bir başkası yapsa aynı davranışı saniye düşünmeden yoldan saparı...
Devamı

Tanıdığım bir ağaç var,

Resim
Çiçeğe "unutmabeni" ismini veren insanoğludur inceliğe olan inanca tutulduğum dal. Hâlbuki ne kadar zor inceliğin dengesini koruyabilmek. Beklentilerini ve duygularını taşıyabilmek. Bazen kendini bazen de dünyanı var edenleri sırtlayabilmek,  Olanı olduğu gibi aktarabilmenin çabasını vermek insanoğluna,  Tanrıdan dilemek seni duymasını, seni anlamasını, seni pamuklara sarmasını.. -İstemenin sınırsızlığına inanarak gönlünü ferahlatarak- Bütün bunları zihnimin kalabalığı ile konuşurken, kafamı kaldırıp yolun karşısına baktım. Çırılçıplak duruyordu karşımda. Halinden memnun değildi. Çünkü kendi tercihi olmayan bir sonucun üzerinde yarattığı ağırlığı taşıyordu. Sonbaharda yapraklarını çok döktüğü için bu büyük ağacın tüm dallarını budamışlardı. Çünkü yazın o ağacın gölgesinde serinlediklerini, güzün ilk günleri gelir gelmez unutmuşlardı. Yeşil renkleri sarıya dönüp birde yerlere dökülen yapraklarını toplamak zorunda kaldıklarında; güzün de gelip geçici olduğunu göz ardı edip kesm...
Devamı